Theo thống kê của Bộ Y tế Việt Nam, đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, chiếm tới 15% ca tử vong mỗi năm. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn tác động mạnh mẽ đến tinh thần, tài chính và các mối quan hệ xã hội.
Hiểu về bệnh đột quỵ
Đột quỵ xảy ra khi dòng máu cung cấp cho não bị gián đoạn đột ngột, dẫn đến thiếu oxy và chất dinh dưỡng. Có hai loại chính:
- Đột quỵ mạch máu não: Do tắc nghẽn mạch máu não do cục máu đông.
- Đột quỵ chảy máu não: Do vỡ mạch máu não, dẫn đến chảy máu não.
Yếu tố nguy cơ chính gây đột quỵ bao gồm:
- Huyết áp cao: Huyết áp cao làm tăng áp lực lên mạch máu, khiến chúng dễ bị tổn thương và rách nát.
- Hút thuốc lá: Hút thuốc lá làm hỏng mạch máu và tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
- Tiểu đường: Tiểu đường làm tổn thương mạch máu và dây thần kinh, đồng thời tăng nguy cơ đột quỵ.
- Lối sống không lành mạnh: Lười vận động, chế độ ăn uống thiếu lành mạnh và béo phì đều góp phần làm tăng nguy cơ đột quỵ.
Triệu chứng đột quỵ thường xuất hiện đột ngột
- Mất cảm giác hoặc yếu đột ngột ở một bên mặt, tay hoặc chân.
- Khó nói hoặc nói lắp.
- Mất thị lực một phần hoặc toàn bộ ở một hoặc cả hai mắt.
- Chóng mặt, mất thăng bằng hoặc phối hợp.
- Đau đầu dữ dội đột ngột mà không rõ nguyên nhân.
Tác động của bệnh đột quỵ
Đột quỵ có thể gây ra nhiều tác động nghiêm trọng, bao gồm:
- Suy giảm chức năng: Đột quỵ có thể dẫn đến liệt, mất khả năng nói, nuốt, đi lại và các chức năng khác.
- Giảm khả năng tự chăm sóc bản thân: Người bệnh đột quỵ có thể cần sự trợ giúp trong các hoạt động hàng ngày như tắm rửa, mặc quần áo và ăn uống.
- Tác động xã hội và tinh thần: Đột quỵ có thể khiến người bệnh bị cô lập, trầm cảm và ảnh hưởng đến các mối quan hệ gia đình và xã hội.
Phòng ngừa và điều trị khi bị đột quỵ
Phòng ngừa đột quỵ là vô cùng quan trọng. Một số biện pháp hiệu quả bao gồm:
- Kiểm soát huyết áp: Huyết áp cao là một trong những yếu tố nguy cơ chính gây đột quỵ. Hãy đo huyết áp thường xuyên và tuân theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ nếu bạn bị huyết áp cao.
- Bỏ hút thuốc lá: Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ đột quỵ. Bỏ hút thuốc lá là một trong những điều quan trọng nhất bạn có thể làm để bảo vệ sức khỏe tim mạch của mình.
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh và đồ ngọt.
- Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày hầu hết các ngày trong tuần.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân hoặc béo phì làm tăng nguy cơ đột quỵ. Giảm cân nếu bạn đang thừa cân hoặc béo phì.
- Kiểm soát các bệnh lý nền: Các bệnh lý nền như tiểu đường, tim mạch và cao cholesterol cũng làm tăng nguy cơ đột quỵ. Hãy tuân theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ để kiểm soát tốt các bệnh lý này.
Xem thêm : Tìm Hiểu Bệnh Gout , Nguyên Nhân Triệu Chứng Và Cách Phòng Ngừa Hiệu Quả
Chi tiết các bước sơ cứu cho người đột quỵ
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách sơ cứu cho người đột quỵ:
Bước 1: Nhận biết dấu hiệu đột quỵ
Hãy ghi nhớ FAST:
- F - Face (Mặt): Mặt bị chảy xệ một bên.
- A - Arm (Tay): Yếu hoặc tê liệt một bên tay.
- S - Speech (Giọng nói): Khó nói hoặc nói lắp.
- T - Time (Thời gian): Gọi cấp cứu ngay lập tức.
Bước 2: Gọi cấp cứu
Ngay lập tức gọi cấp cứu 115 hoặc đến phòng cấp cứu gần nhất. Hãy thông báo cho nhân viên y tế rằng bạn nghi ngờ người bệnh bị đột quỵ và cung cấp thông tin về các triệu chứng của họ.
Bước 3: Giữ người bệnh an toàn
- Đặt người bệnh nằm nghiêng: Nằm nghiêng sang một bên, đầu hơi cao (khoảng 30 độ) để tránh bị sặc.
- Nới lỏng quần áo: Nới lỏng cà vạt, thắt lưng, hoặc bất kỳ trang phục nào bó sát có thể gây khó thở.
- Giữ ấm cho người bệnh: Dùng chăn hoặc áo khoác để giữ ấm cho người bệnh.
- Tránh cho người bệnh ăn uống hoặc uống bất cứ thứ gì: Điều này có thể dẫn đến sặc, đặc biệt nếu người bệnh bị mất ý thức hoặc liệt mặt.
- Theo dõi ý thức và các dấu hiệu sinh tồn: Ghi lại các thay đổi về ý thức, nhịp thở, mạch đập và huyết áp của người bệnh để cung cấp cho nhân viên y tế.
Xem thêm : Bị Chán Ăn Mất Ngủ: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu và Cách Trị Hiệu Quả Nhất
Bước 4: Không làm gì có thể làm tình trạng tồi tệ hơn
- Không di chuyển người bệnh: Chỉ di chuyển người bệnh nếu họ đang bị những tình trạng chẳng hạn như bị hỏa hoạn hoặc nguy cơ ngã.
- Không cho người bệnh uống thuốc: Không cho người bệnh uống bất kỳ loại thuốc nào, bao gồm cả thuốc aspirin, trừ khi được nhân viên y tế hướng dẫn.
- Không chườm nóng hoặc chườm lạnh: Tránh chườm nóng hoặc chườm lạnh lên đầu hoặc cổ của người bệnh.
Lưu ý:
- Việc sơ cứu đột quỵ cần được thực hiện nhanh chóng và chính xác. Nếu bạn không chắc chắn về cách thực hiện, hãy gọi cấp cứu hoặc tham khảo ý kiến nhân viên y tế.
- Ngay cả khi các triệu chứng đột quỵ của người bệnh có vẻ cải thiện, họ vẫn cần được đánh giá bởi bác sĩ để xác định nguyên nhân và điều trị thích hợp.
- Bằng cách thực hiện sơ cứu kịp thời và đúng cách, bạn có thể giúp tăng cơ hội sống sót và hồi phục cho người bị đột quỵ.
Đột quỵ là một vấn đề sức khỏe nguy hiểm nhưng có thể phòng ngừa được. Bài viết này đã cung cấp cho bạn thông tin về cách nhận biết, sơ cứu và phòng ngừa đột quỵ.
Sức khỏe não bộ là vô cùng quý giá. Hãy chủ động bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ đột quỵ bằng cách thực hiện lối sống lành mạnh và tầm soát sức khỏe định kỳ.
Hãy chia sẻ những thông tin hữu ích này đến người thân và bạn bè để cùng nâng cao nhận thức về phòng ngừa đột quỵ.
Chúc bạn và người thân luôn khỏe mạnh và hạnh phúc..!!